Figurki w gablotce: Historia flagi Rzeczpospolitej Polski

Dziś 2 maja- Dzień Flagi, święta ustalonego w 2004 roku. „Kolor naszej flagi jest złożony, kolor górny jest kolorem białym, kolor dolny to kolor czerwony”- śpiewał Lech Janerka. Polacy, zdaję mi się, utożsamili się bardzo z owymi dwoma barwami, obecnymi praktycznie wszędzie. Jednak skąd kolor biały i czerwony? Skąd w ogóle istnieje flaga?

Flaga RP (źródło)

Biało-czerwone barwy zostały wzięte z godła Królestwa Polskiego- białego orła na czerwonych tle. Jest to symbol Piastów, czyli pierwszej dynastii, panującej w kraju utożsamianym z Polską. Jest także wiele legend związanych z naszymi barwami w tym ta najsłynniejsza- o Lechu, Czechu i Rusie. W niej Lech – symbolizujący Polaka – zobaczył białego orła na tle zachodzącego słońca. Ponadto heraldycy uważają, że kolor biały ma symbolizować niewinność i uczciwość, zaś czerwony odwagę i waleczność (krew przelana za ojczyznę). Według mitologii i kultury słowiańskiej kolor górny oznacza czystość i wodę.

Pierwsze wzmianki o biało-czerwonych barwach znajdziemy w tekstach z czasów Bolesława III Krzywoustego. Za Przemysła II i „polskich” Przemyślidów biały orzeł był uważany za chorągiew królewską. Sztandary wówczas miały znaczenie militarne- były symbolem chorągwi rycerskiej, która pochodziła z danego obszaru. Odebranie takiej chorągwi w bitwie oznaczało upadek moralny. Sztandary zdobyte były trofeami wojennymi i często straty liczono właśnie po ich liczbie. Rycerz niosący chorągiew – chorąży – był postacią bardzo szanowaną.

Godło RON (źródło)

W XVII wieku chociażby husaria miała na proporcach biało-karmazynowe barwy, a godło Rzeczpospolitej Obojga Narodów zawierało polskiego orła i Pogoń Litewską. Za insurekcji kościuszkowskiej i Księstwa Warszawskiego owe kolory również były popularne, choć często używano barw francuskich, w geście poparcia rewolucji. Ciekawostką jest to, że polscy ułani – jednostka kawalerii za wojen napoleońskich – zakładało sztandary na lance odwrotnie, czyli kolorem czerwonym do góry. Podobno powodem była krew wroga, która po dźgnięciu nie brudziła koloru białego. We wszystkich polskich powstaniach narodowych w wieku XIX – listopadowym, krakowskim i styczniowym – oraz XX wiecznych biało-czerwone kolory były symbolem narodowej dumy i patriotyzmu. W końcu 1 sierpnia 1919 roku, w niepodległym kraju, sejm uchwalił ustawę o narodowym godle i fladze. 31 stycznia 1980 roku ponownie ustalono kształt i barwę narodowego symbolu, który pozostaje niezmienny do dziś.

Flaga polski, jak i wszystkich innych krajów, posiada określone rozmiary- proporcja boków wynosi 5:8, co nie jest określoną regułą np. Niemcy posiadają proporcję 3:5. Istnieje również „flaga państwowa z godłem”, tj. bandera cywilna i państwowa, a także bandera wojenna ze wcięciem z prawej strony. Według prawa wszelakie pismo, np. napis z nazwą miejscowości, co jest bardzo powszechne na wszelkich imprezach, i inne „znieważanie”, jak jest to opisane, jest nielegalne. Oto, dosyć absurdalna, wzmianka o fladze w raporcie NIK: „Jeżeli flaga zaplącze się dookoła drzewca, trzeba ją rozplątać”.